ISTANBUL, 14 mei (Reuters) – Turken hebben zondag gestemd voor een van de belangrijkste verkiezingen in de 100-jarige geschiedenis van het moderne Turkije, die president Tayyip Erdogan zou kunnen afzetten en een einde zou kunnen maken aan het steeds autoritaire pad van zijn regering of aan zijn derde decennium aan de macht zou kunnen beginnen. .
De stemming zal niet alleen bepalen wie aan het hoofd staat van NAVO-lid Turkije met 85 miljoen inwoners, maar ook hoe het wordt bestuurd, waar de economie naartoe gaat te midden van een diepe crisis van de kosten van levensonderhoud en de vorm van zijn buitenlands beleid.
Peilingen hebben een lichte voorsprong gegeven aan Erdogans belangrijkste uitdager, Kemal Kilicdaroglu, die aan het hoofd staat van de zespartijencoalitie, met twee peilingen op vrijdag die hem boven de drempel van 50% lieten zien die nodig is voor een regelrechte overwinning. Als geen van beide op zondag meer dan 50% van de stemmen wint, vindt er op 28 mei een tweede stemronde plaats.
De stembureaus voor de verkiezingen voor het nieuwe parlement sluiten om 17.00 uur (14.00 uur GMT). De Turkse wet verbiedt de bekendmaking van resultaten tot zondag laat om 21.00 uur, een goede indicatie of er een tweede ronde zal komen.
“Ik zie deze verkiezingen als een keuze tussen democratie en dictatuur”, zei de 64-jarige Ahmet Kalkan, die in Istanbul op Klikdaroglu stemde, in navolging van critici die vrezen dat Erdogan autocratischer zal regeren als hij wint.
“Ik heb voor democratie gekozen en ik hoop dat mijn land voor democratie kiest”, zegt Kalkan, een gepensioneerde medewerker van de gezondheidsdienst.
Erdogan, 69 en de veteraan van een tiental verkiezingsoverwinningen, zegt democratie te waarderen en ontkent een dictator te zijn.
Mehmet Akif Kahraman, een kiezer in Istanbul, legde uit hoe de president nog steeds steun afdwingt en zei dat Erdogan de toekomst vertegenwoordigt na twee decennia aan de macht.
“Als God het wil, zal Turkije een wereldleider zijn”, zei hij.
De verkiezingen komen drie maanden nadat aardbevingen in Zuidoost-Turkije meer dan 50.000 mensen hebben gedood. Velen in de getroffen provincies hebben hun woede geuit over de trage aanvankelijke reactie van de regering, maar er zijn weinig aanwijzingen dat de kwestie de manier waarop mensen gaan stemmen heeft veranderd.
Tijdens zijn stemming in Istanbul schudde Erdogan de hand van verkiezingsfunctionarissen en sprak hij met een televisieverslaggever in een stembureau.
“We bidden tot God voor een betere toekomst voor ons land, onze natie en de Turkse democratie”, zei hij.
De 74-jarige Kilicdaroglu kreeg applaus van de wachtende menigte toen hij zijn stem uitbracht in Ankara.
[1/14] Een kiezer brengt op 14 mei 2023 zijn stem uit in een stembureau in Ankara, Turkije. REUTERS/Yves Herman
“Ik bied mijn oprechte liefde en respect aan al mijn medeburgers die naar het stemhokje gaan om te stemmen. We missen de democratie allemaal enorm”, zei hij tegen de verzamelde media.
De stemming in het parlement is een spannende strijd tussen Erdogans islamistisch gewortelde AK-partij (AKP) en de People’s Alliance, waaronder de nationalistische MHP en anderen, en Kilikdaroğlu’s Nation-coalitie, die zes oppositiepartijen omvat, waaronder zijn seculiere Republikeinse Partij (CHP). Mustafa Kemal Atatürk was de stichter van Turkije.
Verandering of Continuïteit
In Diyarbakir, een stad in het overwegend Koerdische zuidoosten, zeiden sommigen dat het tijd was voor verandering, terwijl anderen Erdogan steunden.
Er vormden zich wachtrijen bij stembureaus in de stad, met ongeveer 9.000 politieagenten in dienst in de hele provincie.
Koerdische kiezers, die 15-20% van het electoraat uitmaken, zullen een belangrijke rol spelen, en het is onwaarschijnlijk dat de Nationale Alliantie in haar eentje een parlementaire meerderheid zal behalen.
De pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP) maakt geen deel uit van de belangrijkste oppositiecoalitie, maar blijft fel gekant tegen Erdogan na hardhandig optreden tegen haar leden in de afgelopen jaren.
De HDP heeft zijn steun voor Kilicdaroglu aangekondigd voor het presidentschap. Het doet mee aan de parlementsverkiezingen onder het symbool van de Kleine GroenLinks-partij vanwege een rechtszaak die is aangespannen door een topaanklager die de HDP wil verbieden vanwege haar banden met Koerdische militanten, wat de partij ontkent.
Erdogan, een machtige redenaar en meestercampagnevoerder, haalde alles uit de kast op het campagnespoor. Hij dwingt felle loyaliteit af van vrome Turken die zich ooit rechteloos voelden in het seculiere Turkije, en zijn politieke carrière heeft een poging tot staatsgreep in 2016 en verschillende corruptieschandalen doorstaan.
Door de verdrijving van Erdogan door de Turken is hun welvaart, gelijkheid en vermogen om in basisbehoeften te voorzien echter afgenomen, met een inflatie die is gestegen tot 85% in oktober 2022 en een ineenstorting van de lira.
Kilicdaroglu belooft terug te keren naar het orthodoxe economische beleid van de hardhandige regering van Erdogan als hij wint.
Kilicdaroglu zegt ook dat hij probeert het land terug te brengen naar een parlementair regeringssysteem, weg van het uitvoerend presidentschap van Erdogan, dat werd aangenomen in een referendum in 2017. Hij heeft ook beloofd de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, die Erdogan heeft onderdrukt, te herstellen. Verschil van mening.
Erdogan heeft de meeste Turkse instellingen streng gecontroleerd en liberalen en critici gemarginaliseerd. Human Rights Watch merkte in zijn World Report 2022 op dat de regering van Erdogan de mensenrechtensituatie van Turkije al tientallen jaren heeft teruggedraaid.
Geschreven door Alexandra Hudson, redactie door Frances Kerry
Onze normen: Vertrouwensprincipes van Thomson Reuters.
