In april dit jaar werd Michael Klinkhamer geïnterviewd door Mirjam Bosgraaf van de Volkskrant. Klinkhamer woont in Phnom Penh, waar hij als professioneel fotograaf fotografietours verzorgt. Sinds kort is hij ook een van onze medewerkers. Hieronder geven we een impressie van zijn werk, zoals dat ook in de Volkskrant werd gepubliceerd.
Ik ben van de stad gaan houden, soms tegen wil en dank. Phnom Penh is bedwelmend, vaak relaxed, soms keihard. Ik houd van de boeddhistische monniken in hun oranje gewaden, een jongen die zestig kippen op een brommertje vervoert, een Cambodjaanse man slapend in zijn riksja, prachtige oude tempels, intense armoede en beschamende rijkdom, maar ook die plattelandsvriendelijkheid, en het makkelijke menselijke contact.
Vroeger lazen de internationale journalisten hier de kranten en wisselden ze nieuws uit sinds 1993 over de nasleep van Vietnam-Khmer-Rouge-oorlog en de heropbouw van Cambodja. Ik ontmoet hier meestal mijn fotografiecursisten voordat we de stad ingaan om te fotograferen. Het is een open gebouw in koloniale stijl met donker hout, plafondventilatoren, een pooltafel en fish & chips op het menu, maar ook een goede Cambodjaanse amok (gestoomde vis). Boven is een balkon waar ik graag met een ijskoude gin tonic in de hand de rivier over kijk.
Om de hartslag van de stad goed te voelen, neem ik mijn cursisten ook altijd eerst mee naar de drukke Orussey-markt en de buurt eromheen, een soort Chinatown. De marktkooplui drinken zeer sterke verse koffie en spelen Chinees schaak. We lopen dan ook door de schaduwrijke steegjes waar de middenstand boven op elkaar woont en werkt, langs Chinese medicijnwinkeltjes en open keukens met heerlijk verse streetfood.
Straat 136 is de bekendste uitgaansstraat van Phnom Penh. Niet geschikt voor tere zielen.
In de Candybar bijvoorbeeld gebeurt van alles, dansen, drank, nog meer drank, zwaar getatoeëerde figuren uit de VS of Australië, ladyboys, spijkerharde muziek. De mogelijkheid van een ondeugend avontuur hangt altijd in de lucht.
Iedereen gaat naar het Royal Palace en de Tuol Sleng-S-21-gevangenis waar het Rode Khmer-bewind tienduizenden mensen heeft gemarteld en vermoord. Ik weet niet of ik een bezoek aan de gevangenis moet aanraden. Misschien is het toch goed om te zien wat er kan gebeuren als zo’n Mao on steroids als Pol Pot aan de macht komt. Van de toeristische locaties vind ik Wat Phnom het mooist en bijna sereen. Phnom betekent berg en Wat tempel. Dit is de tempelberg waar de stad ooit begon, de wieg van Phnom Penh. Er is veel groen, apen hangen in bomen en er staan twee sierlijke tempels en een enorme witte stoepa.
Vlak naast Wat Phnom ligt dit plein, dat goed laat zien dat de Fransen hier, nog niet eens zo lang geleden, de koloniale heersers waren. Aan het plein staan lichtgele, ietwat versleten koloniale gebouwen.
Het is bijna of je in Nice bent. En daarna mediterraan flaneren over de boulevard aan de rivier, die er ook al zo Franse-badplaatsachtig uitziet, met palmbomen.
En ’s avonds lichtjes en een zwoel windje. En als er dan weer genoeg is geflaneerd, een van de zijstraten in, waar het drukke nachtleven zich afspeelt.
Het kan hier allemaal, Frans dineren voor 150 dollar, maar ook heerlijk eten voor 5 of 10 of zelfs 2 dollar. Wat ik wel eens doe, is langs de Tonlé-Saprivier iets naar het noorden gaan, in de buurt van de haven, om daar iets te eten in een van die eettentjes die nauwelijks meer dan een afdakje zijn. Ik kwam daar laatst met Nederlandse klanten en we kregen een mandje met drankjes onder onze neus geduwd en er werd een gasbrandertje met een pan bouillon gebracht, waar van alles in gegooid kon worden, vlees, eitjes, champignons, noedels, een soort bouillon gourmetten. Erg lekker en maar vijf dollar voor twee personen.
Toen ik hier voor het eerst kwam, trok ik meteen naar de twee rivieren, de aderen van de stad. Op een bepaald punt komen de Tonlé-Saprivier en de Mekong samen in een weidse, dampende rivier. Ik heb veel gefotografeerd langs de rivieren, de Cham-bevolking bijvoorbeeld, moslimvissers, riviernomaden, die met hun families op hun ranke boten leven en in simpele hutjes langs de oevers.
Een bezoek aan Phnom Penh kan niet zonder de Mekong te bevaren, op een huurbootje of met een cruiseboot, er gaan er vele.
Michael Klinkhamer verzorgt fotografie-excursies van een halve of hele dag in en rond Phnom Penh. Ook langere excursies zijn mogelijk, bijvoorbeeld naar Angkor Wat.
Voor meer informatie zie:
www.cambodiaphototours.asia
https://www.instagram.com/michael_klinkhamer/
https://www.facebook.com/cambodiaphototours/
https://michaelklinkhamerphotographyworkshops.blogspot.com/2018/05/gids-ter-plaatse-phnom-penh-cambodia.html
https://www.facebook.com/cambodiaphototours/
Bron: De Volkskrant van 28 april 2018
https://www.volkskrant.nl/de-gids/phnom-penh-een-bedwelmende-stad-met-prachtige-tempels-en-plattelandsvriendelijkheid~b6ac65e0/
Zie ook: Mijnenruimen. Een misstqp kan fataal zijn
Fotograferen is kijken, leerde ik van mijn Telegraaf-maatje Wim Hofland, ook Cambodja-veteraan. We struinden er net na de dertigjarige burgeroorlog nog met Dieudonnee ten Berge, voormalig correspondent van o.m. Elsevier, over de Boulevard Challes de Gaulle, zoals die avenue daar heet. Zoveel te kijken daar, zoveel te zien. Je komt er ogen tekort. Foto-excursies, goed plan!
Mooi hoor. Krijg meteen heimwee. Inderdaad boeiende stad.