Vóór dit jaar was de laatste keer dat drie mannenbasketbalprogramma’s voor mannen een Final Four-debuut maakten in 1970, toen Jacksonville, St. Bonaventure en het reguliere UCLA-toernooi van de staat New Mexico lid werden.
Het idee van drie eerstejaars in de halve finales “was toen verre van mijn gedachten”, zei voormalig ABA- en NBA-ster Artis Gilmore van Jacksonville University vrijdag in een telefonisch interview.
Meestal, zei hij, concentreerden hij en zijn teamgenoten in Jacksonville zich alleen op hun eigen underdog-verhaal in hun zoektocht naar de titel.
“Er was in die tijd veel aan de hand, vooral raciale kwesties”, zegt Gilmore, die in 2011 werd gekozen in de Naismith Memorial Basketball Hall of Fame. “Het was een heel moeilijke tijd. Kijk naar Kentucky, ze hebben geen zwarte spelers. Het was heel anders. Maar het was een spannende tijd voor ons. Echt bijzonder. Niemand had verwacht dat Jacksonville University zover zou komen.
De wedstrijd had 25 scholen in 1970, in tegenstelling tot 68 nu. Jacksonville, een niet-conferentie-mededinger, verdiende een groot bod en versloeg het volledig blanke Kentucky-team van Western Kentucky, Iowa en Adolph Rupp om de Final Four te bereiken. Daar stonden de 7-foot-2 Gilmore en zijn teamgenoten tegenover St. Bonaventure, met een andere toekomstige pro in de 6-foot-11 Bob Lanier. Maar Lanier, die vorig jaar mei overleed, kon niet spelen na een knieblessure in de regionale finale tegen Villanova.
“Ik was echt teleurgesteld”, zei Gilmore, 73. “Iedereen had het over die man Bob Lanier. Ik heb hem nooit zien spelen. Ze zeiden: ‘Hij is net zo groot en sterk als jij.’ Ik keek uit naar de wedstrijd.
De Dolphins stuurden een Lanier-loze St. Bonaventure 91-83 voordat ze verloren van UCLA 80-69 in de kampioenswedstrijd. Sydney Wicks, een aanvaller van 1,80 meter lang, blokkeerde vijf schoten van Gilmore en de Bruins sloegen 27 vrije worpen boven Jacksonville.
“Dat aspect ga ik niet behandelen, behalve dat ze meer ervaring hebben dan wij,” zei Gilmore.
Jacksonville is de eerste school in Florida die doorgaat naar de Final Four. Nu komen twee van de vier teams dit weekend uit de staat: first-timers Florida Atlantic en Miami sluiten zich aan bij mede-nieuwkomer San Diego State en voormalig kampioen UConn.
“Dat is bijzonder, nietwaar?” zei Gilmore, die met pensioen is en in de omgeving van Jacksonville woont. “Florida Atlantic is echt een team zoals Jacksonville. Onderschat, onverwacht en echt opgevoerd en de klus geklaard.
Gilmour kijkt met voelbare interesse naar de wedstrijden op televisie in elke halve finale.
“Ik trek voor mijn teams in Florida”, zei de inwoner van Sibley, Fla. “Ik ben een echte Floridiaan.”
