Het is weer die tijd van het jaar: augustus en september markeren het hoogtepunt van het bramenseizoen. Overal in de natuur buigen de struiken door onder het gewicht van diep-paarse, sappige vruchten. Voor velen is dit het perfecte moment om eropuit te trekken en zelf een bakje vol te plukken. Maar waar moet je op letten als je gaat wildplukken, en hoe zorg je ervoor dat je kostbare oogst niet binnen een paar dagen bederft?
De spelregels van het wildplukken
Voordat je enthousiast begint te plukken, is het goed om te weten wat de regels zijn. In Nederland is het plukken van een kleine hoeveelheid bramen voor eigen gebruik oogluikend toegestaan. Staatsbosbeheer hanteert de richtlijn van een bakje van ongeveer 250 gram per persoon. Dit is puur voor eigen consumptie en op eigen risico. Grootschalige of commerciële pluk wordt daarentegen gezien als diefstal en kan leiden tot een boete.
Respect voor de natuur staat voorop. Zorg ervoor dat je de omgeving en de dieren niet verstoort. Laat geen afval achter en vertrap de omliggende vegetatie niet. “Pluk met mate en laat genoeg over voor dieren en andere mensen,” benadrukt Staatsbosbeheer. Voedingscoach Yvet Noordermeer, co-auteur van het boek Wildplukken, sluit zich hierbij aan: “Bramen groeien zo overvloedig in Nederland, dus waarom zouden wij er niet een beetje van mogen profiteren? Maar laat genoeg staan. Ga dus niet met hele kratten naar huis.” Ook culinair schrijfster Yvette van Boven benadrukt dit: “Bramen hangen laag en zijn daarom ook voor dieren zoals vossen een belangrijke voedselbron. We moeten de natuur delen.”
De kunst van het perfecte plukken
Het herkennen van een rijpe braam is niet moeilijk. “Ze zijn rijp als ze diepzwart en een beetje zacht zijn,” legt Van Boven uit. “Een goede test is of ze makkelijk loslaten. Moet je hard aan de vrucht trekken, dan is deze waarschijnlijk nog te zuur en kun je beter een paar dagen wachten.”
Bereid je wel goed voor. Bramenstruiken staan bekend om hun venijnige doornen. “Trek iets aan met stevige, lange mouwen dat een beetje vies mag worden, want bramensap vlekt enorm,” adviseert Van Boven. “Een oude jas of een overall is ideaal, zodat je nergens achter blijft haken.” Met blote handen plukken heeft haar voorkeur: “Dan voel je het beste hoe rijp en zacht de bes is. De paarse vingers die je eraan overhoudt, was je er wel weer af.” Een leuke extra tip: “Vergeet niet dat je de jonge, mooie bramenblaadjes ook kunt plukken om heerlijke thee van te zetten.”
Van struik naar keuken: schoonmaken en bewaren
Eenmaal thuis is het tijd om je oogst klaar te maken voor consumptie. Het schoonmaken is volgens de experts een koud kunstje. “Gebruik je boerenverstand,” zegt Noordermeer. “Op de bramen leven vaak kleine insecten die meesnoepen, dus spoel ze even goed af onder koud water.” Van Boven voegt toe: “Ik doe ze in een vergiet en spoel ze zachtjes af. Soms kom je een beestje tegen, maar dat is nu eenmaal de natuur. Als je de bramen verwerkt in een warm gerecht, proef je er niets meer van.”
Een slimme truc voor langere versheid
Het grootste nadeel van verse bessen is dat ze snel bederven. Maar een simpele truc, gedeeld door TikTok-gebruiker Maria Watkins, kan helpen om ze wekenlang vers te houden. Deze methode is niet alleen handig voor je zelfgeplukte bramen, maar ook voor bessen uit de supermarkt, en helpt voedselverspilling tegen te gaan.
De methode is eenvoudig. Was de bessen eerst grondig, bijvoorbeeld in een badje van water met een scheutje azijn om bacteriën te doden. Dep de vruchten daarna voorzichtig maar volledig droog met een schone theedoek. Leg vervolgens een stukje van een Zweeds vaatdoekje onderin een glazen pot of een afsluitbaar bakje. Plaats de droge bessen hierop en sluit de pot af. Het Zweedse vaatdoekje is extreem absorberend en neemt al het overtollige vocht op, wat schimmelvorming voorkomt en de houdbaarheid aanzienlijk verlengt.
Door deze methode toe te passen, gooi je minder voedsel en dus minder geld weg. Bovendien draag je bij aan een beter milieu, omdat voedselverspilling leidt tot meer afval en de uitstoot van schadelijke broeikasgassen. Zo geniet je optimaal en verantwoord van de heerlijke smaken die de natuur te bieden heeft.