Een korte video van Sergei Shoigu die maandagochtend werd vrijgegeven, bevatte geen geluid of enige indicatie van waar de Russische minister van Defensie was toen hij een kaart van het slagveld bekeek.
Maar de ogenschijnlijk alledaagse scènes waren het eerste bewijs dat Shoigu nog aan het werk was. Noch Valery Gerasimov, noch Yevgeny Prigozhin, de commandant van de Russische invasiemacht, zijn in het openbaar gezien sinds de ongebruikelijke couppoging van afgelopen vrijdag om hen te verdrijven.
Hoewel Prigozhin en zijn paramilitaire troepen van Wagner uiteindelijk hun opmars naar Moskou stopten, stemde de krijgsheer ermee in Rusland te verlaten, waardoor ze beiden steeds kwetsbaarder werden in zijn kielzog.
De mislukte opstand heeft Poetin voor een grimmige keuze gesteld: de generaals ontslaan of hen het bevel voeren over zijn aarzelende invasie, beide opties riskeren verdere terugslag voor zowel de oorlog als zijn regime, zeggen analisten.
“Shoiku en Gerasimov zijn zo slecht in hun werk dat het gevaarlijk zou zijn voor Poetin om ze te laten zitten”, zegt Tara Massicot, een senior politicoloog bij de in de VS gevestigde Rand Corporation. “Maar loyaliteit en stabiliteit zijn topprioriteit voor Poetin. Ik weet niet hoe hij hem deze voorwaarden gaat dicteren.
Maandenlang richtte Prigozhin zich op Gerasimov en Shoigu, waarbij hij hen de schuld gaf van de militaire tekortkomingen van Rusland in Oekraïne en hen afschilderde als incompetente leiders die comfortabel in Moskou zaten terwijl Russische soldaten stierven op het slagveld.
Zondag speculeerden enkele Russische militaire analisten dat Shoigu en Gerasimov mogelijk twee extra slachtoffers waren bij de mislukte staatsgreep nadat Prigozhin en zijn strijders halverwege de Oekraïense grens naar Moskou waren gereisd, een militaire basis hadden ingenomen en verschillende militaire helikopters hadden neergeschoten. Allemaal binnen een paar uur.
“Shoigu en Gerasimov zijn nu duidelijk lamme eenden en ze zullen worden verwijderd, denk ik”, zegt Ruslan Pukhov, directeur van het Strategy and Technologies Analysis Center, een in Moskou gevestigde defensie-denktank. Hij sloot niet uit dat de twee zouden vertrekken als onderdeel van een bemiddelde deal die Prigozhin ertoe bracht zijn mannen neer te leggen. Het Kremlin heeft dit ontkend.
De schade aan de eer van Rusland is zo groot dat zelfs pro-oorlogscommentatoren op de staatstelevisie en sociale media de samenzwering hebben toegegeven en de hele oorlog in twijfel hebben getrokken.
“Dit is een serieuze klap voor de macht van het land en de macht van de president”, zei de aan het Kremlin gelieerde filmregisseur Karen Shagnazarov in een populaire online livestream. “Er was hier een gevoel dat alles onbeweeglijk was, en dat bleek niet zo te zijn.”
Als Shoigu en Gerasimov uiteindelijk worden verdreven, zou dat een dramatische val betekenen voor beiden – de een een speler in de gladde Russische politieke hiërarchie, de ander een oude militaire officier die commandant werd van de volledige Russische invasie van Oekraïne.
De eerste – Shoigu – is de langstzittende minister van Rusland, nadat hij in 2012 de defensieopdracht op zich nam na tientallen jaren als Russische minister van hulpdiensten. Die baan bezorgde hem een publiek profiel dat kon wedijveren met dat van Poetin wat betreft televisieoptredens per land of helikopter tijdens door de mens veroorzaakte of natuurrampen in Rusland.
Door de jaren heen poseerden de twee samen en vergezelden Poetin op vakantiereizen naar Siberië op zoek naar paddenstoelen; sportieve jassen van schapenvacht terwijl u buiten in de sneeuw dineert; en speervissen zonder shirt in de zomer.
In recentere jaren is er meer aandacht voor de roem en zakelijke activiteiten van Shoigu’s familieleden, die het doelwit zijn geworden van felle woede vanwege hun bevoorrechte levensstijl en schijnbare isolatie van de gevolgen van oorlog.
Gerasimov vocht ondertussen tegen commandanten in Oekraïne die het niet eens waren met zijn meedogenloze tactiek, waarbij zowel generaals als milities veel mannen opofferden voor weinig winst.
Prigozhins kritiek op Shoigu en Gerasimov – en het Russische leger in bredere zin – suddert al maanden. In een videoboodschap eerder dit voorjaar sloeg Prigozhin tegen de achtergrond van een Russische begraafplaats. “Je zit in je dure nachtclubs en je kinderen vinden het leuk om YouTube-video’s te maken. . . Deze mensen sterven zodat jij dik kunt worden in je houten kantoren.
De ontvangst van Wagners mannen in Rostov toont de populariteit van Prigozhins wreedheden tegen de militaire leiding. Op zaterdagochtend, toen Prigozhin een persoonlijke ontmoeting met Shoigu en Gerasimov eiste, lachte Vladimir Alekseev, het plaatsvervangend hoofd van de Russische militaire inlichtingendienst: “Neem ze mee!”
Toen Wagner de zuidelijke stad verliet die het lanceerplatform was voor de staatsgreep, zwaaide en juichte de menigte en nam selfies met Prigogine – maar uitgejouwd door de veiligheidstroepen die hen vervingen.
De steun van Poetin voor Shoigu’s poging om eerder deze maand Wagner-contracten met het ministerie van Defensie te ondertekenen, lijkt de belangrijkste drijfveer te zijn voor het aftreden van Prigozhin.
“Het probleem met Wagner groeide en bereikte een crisispunt [declaration]. Poetin had gewaarschuwd kunnen worden en niets kunnen doen’, schreef Michael Goffman, directeur Ruslandstudies bij de Amerikaanse veiligheidsdenktank CNA, op Twitter.
Hoewel Poetin de inspanningen van Shoigu publiekelijk steunde, weigerde Prigozhin heftig – zich realiserend welke schade een dergelijke regeling zou toebrengen aan zijn status als een machtige krijgsheer die alleen verantwoording aflegde aan Poetin, volgens een persoon die hem al sinds de jaren negentig kent.
“Hij begrijpt heel goed dat als hij nul wordt, Shoigu op een gegeven moment met hem zal hebben afgerekend. Dus besloot hij naar buiten te gaan en Poetin te laten zien dat hij de enige is die echt is en dat hij met rust gelaten moet worden met zijn geld. ” zei de persoon. “Hij had het een beetje mis. , zoals gewoonlijk ging alles naar de kloten [in Russia].”
Massicot zei dat de grootste fout van Poetin was dat hij Shoigu steunde zonder een acceptabele manier te vinden om zijn gezicht te redden.
“Toen hij zijn steun uitsprak voor het ministerie van Defensie, was dat eigenlijk een doelwit voor Prigozhins rug”, zei hij. “Een bekwame politicus zou hebben aangeboden om Prigozhin een stimulans of zoiets te geven. Dat is duidelijk niet gedaan.
Nu Prigogine in ballingschap is, zou Shoigu’s positie kunnen worden versterkt, volgens een persoon die de krijgsheer kent – en Poetin zal geen reden zien om een loyalist te ontslaan.
“Shouiku is de winnaar,” zei de man. Hij blijft voor altijd minister van Defensie.
